E-ihracatta en kritik kararlardan biri, doğru teslim şeklinin (Incoterm) seçilmesidir.
Çünkü teslim şekli, ürünün alıcıya ulaşana kadar olan süreçte maliyetin, riskin ve sorumluluğun kimde olduğunu belirler.
Yanlış bir seçim;
- Ürünün gümrükte beklemesine,
- Ek vergi ve sigorta maliyetlerine,
- Müşteri memnuniyetsizliğine neden olabilir.
Bu yazıda, DDP, DAP ve FOB gibi uluslararası teslim şekillerini detaylı biçimde inceleyip,
“E-ihracat için en uygun model hangisi?” sorusunun cevabını vereceğiz.
İlginizi Çekebilir : Mikro İhracat
Incoterms Nedir? Kısa Bir Hatırlatma
Incoterms (International Commercial Terms), Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından belirlenen ve satıcı-alıcı arasındaki yükümlülükleri tanımlayan uluslararası teslim şekilleridir.
Bu terimler, bir gönderinin taşınması sırasında:
- Nakliye,
- Sigorta,
- Vergi ve harçlar,
- Riskin devri
gibi konularda kimin sorumlu olduğunu açıkça belirler.
E-ihracatta en çok kullanılan teslim şekilleri:
➡️ DDP (Delivered Duty Paid)
➡️ DAP (Delivered At Place)
➡️ FOB (Free On Board)
Aşağıda her birini detaylıca inceleyelim.
1. DDP (Delivered Duty Paid) – “Vergiler Ödenmiş Teslim”
Tanım:
DDP teslim şeklinde satıcı, ürün alıcının kapısına ulaşana kadar tüm süreci üstlenir.
Bu; taşıma, gümrük vergisi, KDV ve sigorta dahil tüm masrafların satıcıya ait olduğu anlamına gelir.
Avantajları:
✅ Alıcı için tamamen sorunsuz bir alışveriş deneyimi sağlar.
✅ Teslimat süreci hızlanır çünkü müşteri kapıda ödeme yapmaz.
✅ E-ticarette müşteri memnuniyetini artırır.
Dezavantajları:
❌ Satıcı, hedef ülkenin vergi oranlarını bilmek zorundadır.
❌ Ek gümrük prosedürleri ve maliyet riski taşır.
💡 E-ticaret ve mikro ihracat için en uygun model genellikle DDP’dir.
Çünkü müşterinin alışveriş deneyimi sade, öngörülebilir ve güvenilirdir.
Awwex Akıllı Panel, ülke bazlı vergi oranlarını analiz ederek DDP seçeneğinde uygulanacak tahmini maliyetleri otomatik hesaplar.
Bu sayede gönderi öncesi toplam maliyet şeffaf bir şekilde görülür.
2. DAP (Delivered At Place) – “Belirlenen Yerde Teslim”
Tanım:
DAP modelinde satıcı, ürünü alıcının ülkesine kadar taşır; ancak vergiler, harçlar ve gümrük işlemleri alıcı tarafından karşılanır.
Satıcı, taşımayı organize eder ama ürün gümrükteyken sorumluluk alıcıya geçer.
Avantajları:
✅ Satıcı için maliyet açısından daha uygundur.
✅ Vergi riskleri satıcıya değil, alıcıya aittir.
✅ Uluslararası taşımacılıkta yaygın olarak kullanılır.
Dezavantajları:
❌ Müşteri, kapıda vergi veya KDV ödemek zorunda kalabilir.
❌ Eğer alıcı gümrük sürecine aşina değilse, teslimat gecikebilir.
💡 DAP modeli, B2B gönderilerde veya kurumsal alıcılarda idealdir.
Bireysel (B2C) müşterilerde ise genellikle “beklenmedik vergi ödemesi” nedeniyle müşteri memnuniyetini olumsuz etkiler.
Awwex Panel, DAP seçeneğiyle yapılan gönderilerde otomatik vergi bilgilendirme mesajı gönderir.
Bu sayede müşteri gümrükte sürprizle karşılaşmaz.
3. FOB (Free On Board) – “Gemide Teslim”
Tanım:
FOB teslim şekli, genellikle deniz taşımacılığında kullanılır.
Satıcı, malları gemiye yükleyene kadar sorumludur.
Yük gemiye yüklendikten sonra risk alıcıya geçer.
Avantajları:
✅ Büyük hacimli gönderilerde düşük maliyetlidir.
✅ Alıcı kendi lojistik ağını kullanabilir.
Dezavantajları:
❌ E-ticaret ve mikro ihracat için uygun değildir.
❌ Kargo, sigorta ve teslimat süreçleri karmaşık olabilir.
❌ Sadece konteyner veya deniz yolu taşımacılığında geçerlidir.
💡 FOB, genellikle “toplu ihracat” yapan üreticiler veya B2B toptancılar tarafından tercih edilir.
E-ticaret gönderilerinde ise hız ve müşteri deneyimi açısından uygun değildir.
4. DDP, DAP ve FOB Karşılaştırma Tablosu
| Özellik | DDP | DAP | FOB |
| Vergi ve Harçlar | Satıcı öder | Alıcı öder | Alıcı öder |
| Riskin Devri | Teslimde | Gümrükte | Yükleme limanında |
| Maliyet | Yüksek | Orta | Düşük |
| Teslim Hızı | En hızlı | Orta | Yavaş (denizyolu) |
| Kullanım Alanı | E-ticaret / B2C | B2B / kurumsal | Toptan ihracat |
| Gümrük Sorumluluğu | Satıcı | Alıcı | Alıcı |
| Uygunluk | ✅ E-ticaret için ideal | ⚙️ B2B için uygun | ❌ Mikro ihracata uygun değil |
💡 Kısa özet:
E-ticaret ve mikro ihracatta en uygun model genellikle DDP,
kurumsal gönderilerde DAP,
büyük hacimli ihracatta ise FOB tercih edilmelidir.
5. E-İhracatta Teslim Şekli Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir teslim modelini belirlerken şu 4 faktör göz önünde bulundurulmalıdır 👇
1️⃣ Hedef ülkenin gümrük mevzuatı:
Bazı ülkelerde DDP gümrük açısından daha karmaşık olabilir (örneğin ABD).
2️⃣ Ürün değeri:
Düşük fiyatlı ürünlerde DDP, yüksek değerli ürünlerde DAP maliyet açısından daha avantajlı olabilir.
3️⃣ Müşteri tipi:
B2C satışlarda DDP, B2B işlemlerde DAP tercih edilir.
4️⃣ Teslimat hızı:
DDP modeli, gümrükte bekleme süresini ortadan kaldırdığı için teslimat süresini ciddi şekilde kısaltır.
💡 Awwex Akıllı Panel, bu faktörleri analiz ederek her gönderi için en uygun teslim modelini otomatik önerir.
Sistem; ülke, ürün tipi, ağırlık ve hedef pazarı değerlendirip, DDP/DAP farkını maliyet bazında gösterir.
6. Awwex ile Teslim Şekillerinde Akıllı Otomasyon
Awwex, teslim şekillerini manuel belirleme sürecini tamamen dijitalleştirmiştir.
Awwex Akıllı Panel üzerinden:
- Gönderi ülkesine göre DDP/DAP önerisi alınır,
- Vergi oranları ve tahmini maliyet hesaplanır,
- Fatura ve ETGB belgeleri teslim modeline göre otomatik oluşturulur,
- Gümrükte hızlı geçiş (Fast Clearance) sağlanır.
Bu sistem sayesinde, teslim şekli hatalarından doğan gecikmeler ve ek masraflar ortadan kalkar.
Awwex kullanıcıları, teslim modeli optimizasyonuyla ortalama %18 maliyet, %25 zaman tasarrufu sağlar.
Sonuç: Her Gönderi İçin Farklı Teslim Modeli, Tek Çözüm Awwex
E-ihracatta “her ülke, her ürün, her müşteri” için en uygun teslim şekli farklıdır.
Ancak ortak nokta şudur:
Doğru teslim modeli, hem kârlılığı korur hem de teslimat hızını artırır.
Awwex, bu süreci akıllı algoritmalarla yöneterek;
📦 DDP ile müşteri memnuniyetini,
💰 DAP ile maliyet verimliliğini,
⚓ FOB ile büyük hacimli taşımacılığı optimize eder.
Siz de Awwex Akıllı Panel’e kaydolarak gönderileriniz için en uygun teslim modelini saniyeler içinde belirleyebilir,
e-ihracat sürecinizde hız, maliyet ve güven dengesini yakalayabilirsiniz.
