E-ihracatta başarı, yalnızca ürünü doğru pazarda satmakla değil, teslimat ve sorumluluk şartlarını doğru anlamakla başlar.
Uluslararası kargo gönderilerinde kullanılan teslim şekilleri — yani Incoterms kuralları — satıcı ile alıcı arasındaki maliyet, sorumluluk ve risk paylaşımını tanımlar.
Ancak birçok ihracatçı, özellikle DDP, DAP ve EXW gibi terimlerin farklarını karıştırarak hem maddi kayıplara hem de teslimat gecikmelerine neden olabiliyor.
Incoterms Nedir ve Neden Önemlidir?
Incoterms (International Commercial Terms), uluslararası ticarette alıcı ve satıcı arasındaki yükümlülükleri standartlaştıran kural setidir.
Bu terimler, ürünün hangi noktada teslim edildiğini, taşıma ve sigorta masraflarını kimin üstlendiğini açıkça belirler.
Doğru Incoterm kullanımı:
- Gümrükte yanlış beyan riskini ortadan kaldırır,
- Ekstra kargo ve sigorta maliyetlerini önler,
- Uluslararası ticarette güvenilirlik sağlar.
Yanlış terim seçimi ise hem finansal kayıplara hem de gümrükte uzun bekleme sürelerine neden olabilir.
DDP (Delivered Duty Paid) Nedir?
DDP, “Tüm vergiler ödenmiş şekilde teslim” anlamına gelir.
Yani satıcı, malların alıcının adresine ulaşmasına kadar olan tüm süreci — taşıma, gümrük, vergi ve harç dahil — üstlenir.
Satıcının sorumlulukları:
- Ürünün taşınması,
- İthalat gümrük işlemlerinin tamamlanması,
- Gümrük vergisi ve KDV ödemeleri,
- Alıcının kapısına kadar teslimat.
Avantajları:
- Müşteri için şeffaf ve sorunsuz bir alışveriş deneyimi sağlar.
- Teslimat sonrası beklenmedik masraflar çıkmaz.
Dezavantajları:
- Satıcı için maliyetli olabilir.
- Her ülkenin vergi ve ithalat prosedürünü bilmek gerekir.
Örnek:
Bir Türk e-ihracatçı, Almanya’daki müşterisine DDP teslimat yaparsa, ürünün Almanya gümrüğündeki tüm vergilerini kendisi öder ve ürün doğrudan müşteriye ulaşır.
DAP (Delivered At Place) Nedir?
DAP, “Belirlenen yerde teslim” anlamına gelir.
Satıcı ürünü alıcının ülkesine kadar taşır, ancak gümrük vergisi ve ithalat masrafları alıcıya aittir.
Satıcının sorumlulukları:
- Ürünün ihracat ülkesinden çıkışı,
- Taşıma ve sigorta maliyetleri,
- Alıcı ülkesindeki gümrük noktasına kadar taşıma.
Alıcının sorumlulukları:
- İthalat vergileri ve KDV,
- Gümrük işlemleri ve ürünün ülke içine alınması.
Bu yöntem, DDP’ye göre satıcı için daha düşük maliyetlidir, ancak alıcı açısından beklenmedik masraflara yol açabilir.
Eğer gümrük süreci iyi yönetilmezse, ürün “gümrükte beklemede” statüsünde kalabilir.
Örnek:
Bir e-ticaret markası Fransa’ya DAP modeliyle gönderim yaptığında, kargo Fransa gümrüğüne kadar gider; vergileri alıcı öder.
EXW (Ex Works) Nedir?
EXW, “İşyerinde teslim” anlamına gelir ve satıcı açısından en düşük sorumluluğu ifade eder.
Bu modelde satıcı, malları kendi deposunda hazır hale getirir; taşıma, sigorta ve gümrük işlemleri tamamen alıcının sorumluluğundadır.
Satıcının sorumlulukları:
- Ürünü kendi deposunda teslim etmeye hazır hale getirmek.
Alıcının sorumlulukları:
- Taşıyıcıyı ayarlamak,
- İhracat ve ithalat gümrük işlemlerini yürütmek,
- Sigorta ve vergi ödemelerini yapmak.
Bu yöntem genellikle B2B ticarette kullanılır. Ancak küçük ölçekli e-ihracatçılar için risklidir; çünkü sürecin büyük kısmı alıcının kontrolündedir.
DDP, DAP ve EXW Arasındaki Farklar
| Teslim Şekli | Vergi & Gümrük | Taşıma Sorumluluğu | Risk | En Uygun Kullanım Alanı |
| DDP | Satıcı öder | Satıcı | Satıcıda | E-ticarette müşteri memnuniyeti için ideal |
| DAP | Alıcı öder | Satıcı (belirlenen noktaya kadar) | Paylaşımlı | Orta hacimli gönderiler |
| EXW | Alıcı öder | Alıcı | Alıcıda | B2B ve toptan satışlarda uygun |
💡 Eğer hedefiniz müşteri memnuniyeti ve sorunsuz teslimatsa, e-ticarette DDP teslimat tercih edilir.
Ancak maliyet kontrolü ön plandaysa, DAP modeli daha uygun olabilir.
Awwex ile Doğru Teslim Modelini Seçin
Her ülkenin gümrük prosedürü, vergi oranı ve taşıma şartı farklıdır.
Bu nedenle doğru teslim modelini seçmek, hem hız hem maliyet açısından kritik öneme sahiptir.
Awwex, kullanıcılarına sunduğu Akıllı Lojistik Panel ile:
- DDP, DAP ve EXW senaryolarını karşılaştırır,
- Ülke bazında vergi ve taşıma maliyetlerini hesaplar,
- En uygun modeli otomatik önerir.
Ayrıca sistem, mikro ihracat (ETGB) ve HS Code eşleştirme desteğiyle süreci tamamen dijital hale getirir.
Bu sayede işletmeler gümrükte bekleme yaşamadan ürünlerini hedef pazarlara ulaştırabilir.
