Express taşımacılık nedir? Neden konuşuyoruz?
Express servisler, 1–3 iş günü hedefleyen, kapıdan kapıya ve yoğun taramalı (yüksek takip görünürlüğü) ağlardır. Müşterinin “tahmini teslim”e hassas olduğu senaryolarda (hediye tarihi, ürün lansmanı, yüksek sepet) memnuniyeti dramatik artırır. Dezavantajı maliyetidir; doğru ürün/sepete uygulanmadığında kârı hızla tüketir. O yüzden “ne zaman express” ve “nasıl daha ucuza express” sorularını birlikte ele almak gerekir.
İlginizi Çekebilir : Express Servis Nasıl Çalışır?
Express mi Economy mi? (Karar çerçevesi)
Express
- Hız: 1–3 iş günü hedef, daha az aktarma.
- Takip: Daha sık tarama → daha şeffaf deneyim.
- – Fiyat: Kilogram başı ve desi etkisi yüksek.
Economy
- Fiyat: Daha uygun, büyük hacimlerde sürdürülebilir.
- – Süre: 3–7+ iş günü, aktarma ve yoğunluk etkisi.
- – Takip: Taramalar arası aralık daha uzun olabilir.
Pratik kural: Sepet değeri yüksek / teslim tarihi kritik / hasar riski yüksek → Express. Fiyat duyarlı / sezon dışı / standart ürün → Economy. Karma (hibrit) stratejide ise sepet, ülke ve kategoriye göre otomatik servis seçimi en sağlıklısıdır.
Maliyet anatomisi: Neye para ödüyoruz?
- Temel Ücret: Bölge/hat bazlı liste.
- Volümetrik (Desi): (En x Boy x Yükseklik) / bölü katsayısı; faturalama gerçek ve hacimsel ağırlığın yükseğine göre yapılır.
- Yakıt & Ek Ücretler: Fuel surcharge, uzak bölge (remote area), adres düzeltme vs.
- Gümrük & Vergi: DDP/DAP tercihine göre satıcı/alıcı.
- Sigorta: Deklare değere göre küçük bir yüzde, ama büyük riskleri kapatır.
Kritik not: Çoğu sürpriz, yükseklik yüzünden artan desiden gelir. 1–2 cm’lik kısalma bile gönderi başına ciddi tasarruf demektir.
Paket optimizasyonu: En hızlı maliyet düşürücü
- Kutu standardizasyonu: En çok satan 10 SKU için “kompakt paket” seti tasarla.
- İç dolgu yönetimi: Boşluğu %10’un altına indir; köşe koruyucu + çift oluklu kutu.
- Ayrıştırma: Takılabilir aksesuarı ayrı paketlemek yerine aynı hacimde sabitle.
- Etiketleme: Barkod düz ve geniş yüzeye; tarama hatası gecikme demektir.
Mini örnek: 30×20×12 cm kutunun yüksekliğini 10 cm’e düşürmek → desi %10–15 azalır → gönderi başına ₺10–₺30 tasarruf (hat/taşıyıcıya göre değişir).
Hangi durumlarda express şart?
- Hediye tarihi/ürün lansmanı: Teslim tarihi vaadi var.
- Yüksek sepet değeri: Memnuniyet puanı kritik, iade maliyeti yüksek.
- Kırılgan/bozulabilir: Daha az aktarma = daha az hasar.
- Ceza–SLA riski: Pazaryeri geç kargo cezalarını önleme.
İpucu: Sepet > ₺1.500 (veya işletmene uygun threshold) için otomatik express + sigorta kuralı yaz.
Gümrük ve teslim şekli: DDP mi DAP mı?
- DDP (Vergi satıcıdan): Sürprizi azaltır, dönüşüm artar; maliyet satıcıda.
- DAP (Vergi alıcıdan): Satıcı maliyeti düşürür; alıcı kapıda öder.
- AB’ye satış: IOSS/OSS yapısı küçük gönderilerde süreci basitleştirebilir.
- Belge tarafı: Ticari fatura, GTİP/HS kodu, içerik netliği gecikmeyi önler.
Şeffaflık kuralı: Ürün sayfasında “Vergi/harç ödeme sorumluluğu” cümlesini basit dille yaz; iade ve redelivery sürprizlerini düşürür.
Takip & bildirim: “Siparişim nerede?” çağrılarını sıfıra yaklaştırmak
- Tetikler: Etiketlendi → İlk tarama → Ülkeye giriş → Dağıtım → Teslim.
- Mesaj dili: Tahmini teslim aralığı + destek kanalı + iade/hasar yönergesi.
- Yoğunluk dönemleri: Otomatik gecikme bilgilendirmesi (resmi tatil, hava koşulu).
Örnek konu satırı: “Siparişin yola çıktı 🚚 Tahmini teslim: 2–4 iş günü”
Kısa gövde: Takip linki + kargo firmasının adı + basit SSS linki.
Sigorta & risk yönetimi
Değeri yüksek/kırılgan gönderilerde sigorta, tek bir hasarda yıl boyu primini çıkarır. Eşik değer belirle: Örn. >₺1.500 → otomatik sigorta. Hasar fotoğrafı akışı ve iade etiketi prosedürünü 3 maddelik SSS olarak paylaş; tartışmaları kısaltır. Ambalaj standardı (çift kutu/köşe koruyucu) poliçenin ön şartı olabilir.
Operasyon ve kapasite planı
- Cut-off saatleri: Günlük toplama saatini ekranda göster; bir gün kazanırsın.
- Yoğun sezon: BFCM/11.11 gibi dönemlere kapasite yedek taşıyıcı ayarla.
- KPI’lar: İlk tarama süresi (etiket→ilk scan), OTIF (% zamanında), iade oranı, gönderi başı maliyet.
Hızlı uygulanabilir mini checklist
- Express/Economy karar matrisi (kategori × sepet × ülke)
- Kutu ölçülerinde yükseklik optimizasyonu yapıldı
- Sepet > ₺X → Express + Sigorta otomatik kuralı
- Ürün sayfasında teslim & vergi (DDP/DAP) notu
- Otomatik takip e-posta/SMS şablonları aktif
- İlk tarama süresi ve OTIF haftalık raporu
Awwex ile Express Sürecini Nasıl Kolaylaştırırsın?
- Tek Panel: Shopify, WooCommerce, Etsy, eBay vb. siparişler Awwex’e otomatik düşer.
- Anlık Kıyas: DHL/UPS/FedEx/TNT ve yerel taşıyıcılar hız–fiyat–SLA ile yan yana.
- Kural Motoru: Sepet, ülke, ağırlık, kategori koşullarına göre express/economy otomatik atanır.
- Toplu Etiket & Takip: Barkodlu etiket tek tık; takip kodu siparişe yazılır, müşteriye otomatik bildirim gider.
- İade & Sigorta: Tek tık iade etiketi, ters lojistik ve otomatik sigorta eşiği.
- Faturalama: Paraşüt entegrasyonu ile e-fatura/e-arşiv aynı panelde.
