Yurtdışına kargo göndermenin özünde üç kritik karar var: doğru taşıma yöntemini seçmek, gümrük–uyum kurallarını eksiksiz tamamlamak ve toplam maliyeti gerçekçi biçimde hesaplamak. Hız, güvenlik ve bütçe arasındaki dengeyi kurabildiğiniz anda süreç akıyor; aksi halde gecikmeler, ek masraflar ve iade riskleri devreye giriyor. Aşağıdaki rehber, KOBİ’ler ve pazaryeri satıcıları için sade bir yol haritası sunuyor.

Yurtdışına Kargo Gönderirken Bilinmesi Gerekenler (2025 Rehberi)

Yurtdışına kargo göndermenin özünde üç kritik karar var: doğru taşıma yöntemini seçmek, gümrük–uyum kurallarını eksiksiz tamamlamak ve toplam maliyeti gerçekçi biçimde hesaplamak. Hız, güvenlik ve bütçe arasındaki dengeyi kurabildiğiniz anda süreç akıyor; aksi halde gecikmeler, ek masraflar ve iade riskleri devreye giriyor. Aşağıdaki rehber, KOBİ’ler ve pazaryeri satıcıları için sade bir yol haritası sunuyor.

Önce yöntemi netleştirin: hız mı, maliyet mi?

Taşıma şekli, sattığınız ürünün boyut–ağırlığına ve müşterinizin hız beklentisine göre belirlenir. Express kurye, küçük ve orta boy paketlerde kapıdan kapıya hızlı teslimatla öne çıkar; genellikle birkaç gün içinde ulaşır ve güçlü bir takip deneyimi sunar. Posta/PND, hızın kritik olmadığı düşük bütçeli gönderilerde mantıklıdır; ancak takip ve SLA esnekliği sınırlı olabilir. Hava kargo, daha değerli ve zaman duyarlı yüklerde iyi bir dengedir ama gümrükleme ve iç nakliye planını birlikte düşünmek gerekir. Denizyolu (LCL/FCL) uzun transit süreye rağmen birim maliyeti düşürür; hacim büyüdükçe verim artar, fakat liman ve konşimento süreçlerinin doğru yönetilmesi şarttır.

Hangi gönderim yöntemi uygun?

Gönderi hacmi, hedef ülke, hız ihtiyacı ve bütçeye göre karar verin.

Express kurye (kapıdan kapıya)

• Ne zaman? Küçük/orta paketler, hızlı teslimat (genelde 2–7 gün).
• Artıları: Takip, gümrükte temsil, geniş ağ.
• Dikkat: Hacim ağırlığına göre fiyatlanır; uzak bölge/ek hizmet ücretleri olabilir.

Posta/PND

• Ne zaman? Düşük bütçeli ve hızın kritik olmadığı, küçük paketler.
• Artıları: Uygun fiyat.
• Dikkat: Takip kabiliyeti ve SLA sınırlı olabilir.

Hava kargo (kapı–havaalanı/kapı–kapı)

• Ne zaman? Daha ağır/kıymetli gönderiler, hızlı taşıma.
• Dikkat: Gümrükleme ve iç nakliye planı gerekir.

Deniz yolu (LCL/FCL)

• Ne zaman? Yüksek hacimli, fiyat hassasiyeti yüksek sevkiyatlar.
• Dikkat: Transit süre uzun; konşimento, navlun, liman masrafları vb. ek kalemler doğar.

Gümrük ve uyum: oyunun yazılı kuralları

Gümrükte sürpriz yaşamamak için üç kavramı sağlam basın: GTİP/HS kodu, Incoterms ve ülke bazlı eşikler. Ürününüzün GTİP/HS kodu, hangi vergi ve denetimlerin uygulanacağını belirler; yanlış sınıflandırma, en hızlı kargoyu bile günlerce bekletebilir. Incoterms tarafında DAP ve DDP arasında yapacağınız seçim, vergi ve temsil yükünü kimin üstleneceğini netleştirir. B2C’de DDP, alıcı deneyimini iyileştirirken tüm masraf ve operasyonu satıcıya yükler; DAP’ta alıcı vergileri kendisi öder ve işin bu kısmını üstlenir. Son olarak, “düşük değerli gönderi” eşikleri ülkeden ülkeye değişir; limit, belge seti ve KDV uygulaması aynı değildir. Gönderim öncesi hedef ülkenin güncel çerçevesine bakmadan yola çıkmayın.

İpucu: Piller, kimyasallar, kozmetik ve gıda gibi ürünler için taşıyıcı ve hedef ülke kısıtları ayrıca kontrol edilir. “Genelde gönderiyoruz” yaklaşımı burada çalışmaz; ürün bazında uygunluk arayın.

GTİP/HS Kodu

Ürünün GTİP/HS kodu, uygulanacak vergi ve mevzuatı belirler. Yanlış sınıflandırma gecikme ve cezaya yol açabilir.

Incoterms (teslim şekilleri)

DAP, DDP, EXW, FCA gibi teslim şekilleri; kimin hangi maliyet/riski üstlendiğini tanımlar.

• DAP: Alıcı, ithalat vergilerini öder.
• DDP: Satıcı vergileri ve ithalat formalitelerini üstlenir (B2C’de yaygındır ama süreç ve maliyet yönetimi gerekir).

Düşük değerli gönderiler & özel çerçeveler

Birçok ülkede düşük değerli gönderiler için basitleştirilmiş gümrük/kdv süreçleri vardır (ör. AB’de IOSS, ABD’de düşük değerli ithalat çerçevesi). Eşikler ve uygulamalar ülkeye göre değişir; güncel limitleri kontrol edin.

Yasaklı & kısıtlı ürünler

Piller, yanıcı–parlayıcılar, kozmetik/gıda, tıbbi ürünler ve markalı ürünler (IPR) ek izin/uygunluk ister. Operatör ve hedef ülke yasak/limit listesi farklı olabilir.

Belge seti: faturadaki tek bir satır bile hız kazandırır

Belge tarafında omurgayı ticari fatura ve çeki listesi oluşturur. Faturada doğru ve teknik bir ürün tanımı, GTİP/HS kodu, menşe bilgisi ve Incoterms yer almalı; çeki listesi koli sayısından ölçülere kadar paketin fiziksel izini çıkarır. ETGB, mikro ihracat gönderilerinde beyan süreçlerini hızlandıran ana araçtır; satıcı tarafında operasyonu sadeleştirir. Ürünün menşe avantajı varsa Menşe Belgesi gümrük vergisini etkileyebilir. Taşıma senedi olarak AWB/konşimento düzenlenir; tehlikeli veya özel ürünlerde ise MSDS/uygunluk gibi ek evrak devreye girer. Kısacası, belgeler “kutuyu yola vermek” için değil, gümrük memuruna ürünü hiç görmeden ikna edebilecek kadar net anlatmak için vardır.

• Ticari Fatura (Commercial Invoice): Satıcı–alıcı bilgileri, ürün tanımı, GTİP/HS kodu, birim/fiyat, para birimi, menşe, Incoterms.
• Çeki Listesi (Packing List): Koli sayısı, net/brüt ağırlık, ölçüler, paketleme detayları.
• ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi): Mikro ihracatta kullanılan, süreçleri hızlandıran beyan modeli.
• Menşe Belgesi (Certificate of Origin): Gümrük vergisi oranlarını etkileyebilir (tercihli ticaret anlaşmaları).
• Konşimento / AWB: Taşıma senedi (hava/deniz).
• MSDS/uygunluk belgeleri: Kimyasal/kozmetik/elektronik vb. için gerekli olabilir.
• Proforma Fatura: Numune/hediye beyanında kullanılabilir (ticari fatura yerine geçmez).

Maliyet gerçekten nasıl oluşur?

Uluslararası kargo fiyatı yalnızca “kg ücreti” değildir. Taşıyıcılar hacim ağırlığı hesaplar; yani kutunun kapladığı alan, gerçek ağırlıktan daha belirleyici hale gelebilir. Hacim ağırlığı, kutu ebatlarının çarpılıp operatörün bölü katsayısına bölünmesiyle bulunur; bu yüzden ambalajı gereksiz yere şişirmek doğrudan maliyete yansır. Üzerine yakıt ve uzak bölge gibi ek ücretler, seçtiğiniz servis hızı, sigorta ve varsa özel elleçleme eklenir. DAP’ta alıcı tarafında tahakkuk eden vergi–KDV, DDP’de satıcıya döner ve gümrük temsil bedelleriyle birlikte “görünmeyen” maliyetler haline gelir. Doğru bütçe için planı teslim şekli + vergi rejimi + hacim ağırlığı üçgeninde kurun.

Kısa bir örnek düşünelim: 1 kg’lık ama hacmi nedeniyle 1,2 kg’a yuvarlanan bir paket, express DAP ile gönderildiğinde satıcı yalnızca taşımaya odaklanır; alıcı ülkesinde vergi–KDV’yi kendisi öder. Aynı gönderiyi DDP yaptığınızda, müşteriniz kapıda ödeme yapmaz; fakat vergi ve temsil masrafları artık sizin kaleminizdir. Fiyat kıyaslarken bu farkı gözden kaçırmayın.

Fiyat sadece “kargo ücreti” değildir. Aşağıdaki kalemleri birlikte düşünün:

• Taşıma ücreti: Ağırlık ve hacim ağırlığı üzerinden.
  • Hacim ağırlığı: En × Boy × Yükseklik (cm) / bölü katsayısı (operatöre göre değişir; yaygın aralık 5000–6000).
• Yakıt/ek ücretler: Yakıt (fuel), uzak bölge, ek elleçleme, büyük paket.
• Gümrük vergileri & KDV: GTİP/HS, menşe, ürün türü ve teslim şekline göre.
• Gümrükleme/temsil bedeli: DDP’de satıcıya yansır; DAP’ta alıcı öder.
• Sigorta: Yük değeri ve risk profiline göre.
• İç nakliye & teslim: Kapı–kapı ya da depoya teslim farkı.

Mini örnek (temsili):

1 kg, 30×20×10 cm (hacim ağırlığı 1,2 kg varsayalım), Express DAP:

Taşıma (1,2 kg) + yakıt + uzak bölge (varsa) + alıcı ülkede vergiler (alıcı öder).

DDP seçerseniz vergiler ve temsil bedeli size yansır; alıcı kapıda ödeme yapmaz.

Paketleme ve etiketleme: kırılmasın, şaşmasın, geri dönmesin

Lojistikte en pahalı gönderi, geri dönen gönderidir. Dayanıklı kutu ve iç dolgu, köşelerin güçlendirilmesi ve sızdırmaz poşet kullanımı özellikle kırılabilir ve sıvı ürünlerde fark yaratır. Etiket tarafında tam adres, telefon ve gerekiyorsa vergi numarası net olmalı; gümrük etiketiyle faturadaki içerik birebir tutarlı görünmelidir. Ürün görünmez ama dokümantasyon görünür; etiket–fatura uyumu bu yüzden süreyi kısaltır.

Teslimat, takip ve iade: beklentiyi en başta yönetin

Transit süre, hat ve sezona göre değişir; aktarma ve gümrük denetimleri “beklemede” durumları yaratabilir. Müşteriye baştan bir süre aralığı ve olası sapma nedenlerini söylemek, sonradan atılacak onlarca destek mesajının önüne geçer. İade–ret senaryosunun maliyeti sözleşmenizde yazılı olsun; DDP’de dönüş masrafı da size dönebilir. Takip numarası ise yalnızca “nerede?” sorusunun cevabı değil, iletişimin güvenlik supabıdır.

Kısa bir kontrol listesi (yola çıkmadan önce)

• Ürün GTİP/HS kodu ve yasak/kısıt durumu doğrulandı mı?
• Hedef ülkenin vergi rejimi ve DAP/DDP kararı net mi?
• Hacim ağırlığı optimize edildi mi; kutu ölçüleri makul mü?
• Fatura, çeki listesi, ETGB ve gerekiyorsa menşe/MSDS hazır mı?
• Takip, iade ve sigorta koşulları müşteriye açıklandı mı?

Awwex ile süreç nasıl sadeleşir?

Awwex’te tek panel üzerinden gönderi oluşturur, ETGB dahil evrakları aynı ekranda yönetir ve farklı operatörlerin fiyat–hız dengesini yan yana görürsünüz. Pazaryeri entegrasyonları (Amazon, Etsy, eBay, Shopify) siparişleri otomatik çeker; hacim ağırlığı ve olası ek ücretler daha etiket basmadan görünür hale gelir. Sonuç, daha az sürpriz ve daha öngörülebilir bir teslimat deneyimidir.

---

Yurtdışı Kargo Gönderimi Sıkça Sorulan Sorular

ETGB herkes için zorunlu mu?

Hayır. Mikro ihracat kapsamındaki gönderilerde süreçleri hızlandırır; gönderi türü ve hedef ülkeye bağlı olarak gereklilik değişir.

DAP mi DDP mi seçmeliyim?

B2C’de DDP, müşteri deneyimini yükseltir; ancak vergi ve temsil masrafları satıcıya aittir. Marjınız ve operasyon kabiliyetinize göre karar verin.

Kargo fiyatını en çok ne etkiler?

Çünkü çoğu express ve hava kargo tarifesi hacme duyarlıdır. Küçük ama şişkin paket, gereksiz yere maliyeti artırır.

Kozmetik veya gıda gönderebilir miyim?

Ürün bazında uygunluk ve bazı ülkelerde ek izin belgeleri gerekebilir. Taşıyıcı kısıtlarını ve ülke mevzuatını önceden kontrol edin.

Alıcı vergi numarası gerekli mi?

Ülkeye ve teslim şekline göre değişir. B2B’de çoğu zaman gerekir; B2C’de de bazı ülkeler talep eder.

Menşe belgesi her zaman istenir mi?

Hayır; ancak bazı ticaret anlaşmalarında vergi avantajı sağlar ve kimi ürün gruplarında gümrükçe talep edilebilir.

İade masrafını kim üstlenir?

Sözleşmenizde belirlenir. DDP’de iade maliyeti de satıcıya dönebilir; bu yüzden şartları en başta şeffaflaştırın.